Tripofobi Nedir?
Tripofobi delik, çatlak, tümsek ya da oyukların birikimine dair duyulan korku ve buna bağlı olarak meydana gelen iğrenme hissidir. Yunanca tripa ve phobos kelimelerinden türetilen tripofobi, tıbbi bir tanı değildir. Bu durumun gerçek bir kaygı bozukluğu olduğuna dair yapılan araştırmalar devam etmektedir.
Delikli cisimlere karşı duyulan tedirginlik ve korku tripofobi nedir sorusuna yanıt olarak verilebilir. Tripofobi bireylerin zararsız ve normal delikler gördükleri takdirde bile yoğun bir hoşnutsuzluk ve buna bağlı tiksinme hissetmelerine neden olur.
Rahatsızlık uyandıran delik ve görsellere yoğun olarak maruz kalmak kişilerin yaşadıkları tiksinti hissinin daha şiddetli hale gelmesine neden olur. Bal petekleri ya da Nilüfer çiçeğinin baş kısmına ait görseller dahi tripofobiyi tetikleyebilir ve uyarıcı olabilir.
Tripofobi (delik korkusu) için bir kaygı bozukluğu çeşidi diyebilir miyiz?
Küçük delik ve tümsek eklerden oluşan kümelerin ya da düzensiz örüntülerin kişide rahatsızlık hissi yaratması tripofobi olarak adlandırılır. Tripofobi adı verilen bu rahatsızlık tıbbi bir tanı olarak ele alınmasa da kaygı bozukluğu olarak ele alınabilir.
Tripofobi neden olur?
Tripofobi neden olur Sorusuna tek bir şekilde yanıt vermek mümkün değildir. İğrenme hissi dolayısıyla meydana gelen bu korku benekli ve zehirli hayvanlar veya yaralar gibi tiksinme davranışına yol açan durumlar da görülür. İğrenme hissi tehlikeli ve rahatsız edici durumlardan kaçmak istendiği takdirde meydana gelir.
Kişinin korkutucu ve rahatsız edici etkenlere karşı iğrenme hissi ile karşılaşması evrimsel adaptasyon olarak değerle alınır. Dolayısıyla tripofobi ile karşılaşmaya neden olan temel etken evrimsel adaptasyon olarak bilinir. Bir diğer neden ise fobiyi etkileyen tetikleyici görsellerin yüksek kontrastlı enerji özelliğine sahip olmasıdır.
Görseller korku uyandıracak şekilde dizayn edilmişse bu durum yüksek kontrastlı enerji ortaya çıkarır. Spektral özellik aynı yüksek kontrasta sahip görsellerin kişi de korku ve tiksinti hissinin ortaya çıkmasına neden olur. Tripofobi ile karşılaşmaya neden olan bir diğer etken ise özgül fobinin öğrenilmesi durumudur. Yılan ya da eşek arısı gibi bir hayvan tarafından sokulma gibi travmatik deneyimler tripofobi riski ile karşılaşma ihtimalinin daha yüksek olmasına neden olur.
Özetle problemin neden meydana geldiğine dair tek bir yanıt vermek mümkün değil. Bir ve birden fazla sebep tripofobi ile karşılaşmaya neden olabiliyor.
Tripofobinin belirtileri nelerdir? Tripofobi olduğumuzu nasıl anlarız?
Tripofobi yaşayan bireyler deliklere, çatlaklara ve lekelere karşı yoğun bir iğrenme hissi duyar. Buna bağlı olarak rahatsızlık, terleme, kaşıntı, çarpıntı, mide bulantısı ve nefes darlığı da tripofobinin belirtileri arasında yer alır. İlerleyen durumlarda bu semptomlar panik atak krizleri yaşamaya sebebiyet verebilir.
Günlük yaşamı ciddi şekilde kısıtlayan ve stresli bir deneyim haline gelen bu belirtiler bireyseldir. Dolayısıyla kişinin tripofobi doğrultusunda ne gibi bir belirti yaşayacağı tek bir şekilde yanıt verilebilecek bir soru değildir.
Nasıl teşhis edilir?
Tripofobi uzman bir doktor ya da psikolog tarafından teşhis edilebilir. Hastalığa tanı koyulması için hekim çeşitli sorular sorarak bazı görseller yöneltir. Hastanın yöneltilen görsellere karşı korku, tiksinme, stres ya da kaygı gibi hisler ile karşılaşıp karşılaşmaması teşhis esnasında önemli bir rol oynar.
Tripofobi nasıl tedavi edilir?
Yaşam konforunu düşüren ve sosyal hayata devam ederken zorlanmaya yol açan tripofobi nasıl geçer pek çok kişi tarafından merak ediliyor. Bu problem genellikle majör deprasyon ve yaygın anksiyete bozukluğu gibi psikolojik rahatsızlıklarla beraber görülüyor. Eğer hastada bu gibi bir başka psikolojik problem ile kendini gösteren tripofobi varsa tedavi yöntemi mutlaka buna uygun şekilde planlanmalı.
Tripofobi tedavisinin hastaya özel olduğunu da dile getirmek gerekiyor. Kişisel tercihleri vergi eski deneyimleri ve stresi şiddetine bağlı olarak değişen tedavi yöntemi semptomları hafifletmek için kısa vadeli stratejiler uygulanarak gerçekleşiyor. Bazı durumlarda uzun vadeli ve sürekli iyileşme öncelikle bilişsel davranışçı terapide tedavi yöntemi olarak tercih ediliyor.
Tripofobiyi tetikleyen unsurlar var mıdır?
Pek çok kişi delikli görsellere karşı tiksinti ve korku hissediyor. Ancak bunun tripofobi olduğunu bilmiyor. Tripofobi etkileyen unsurlar arasında bu konu hakkında yeterince bilgi sahibi olmayan kişilerin görseller ile sıklıkla karşılaşmaları var. Bunun yanı sıra görselden ziyade fiziksel olarak da yaşanan karşılaşmalar sendromu tetikleyebiliyor.
Belki de bunu yaşayan çoğu insan yaşadığı şeyin bir hastalık olduğunu bilmiyor. Tripofobi ne kadar yaygındır? Bununla ilgili bir veri var mı?
Tripofobinin Ne kadar yaygın olduğu kesin olarak bilinmiyor. Yapılan bazı araştırmalar ise bu sendromun yeni belirlenen bir fobi olmasına rağmen nüfus içerisinde oldukça yaygın olduğunu gösteriyor. Ancak sendrom ile ilgili herhangi bir veri olmaması kesin sonuçlar elde etmeye engel oluyor. Hakkında yapılan araştırmalar aktif olarak devam ediyor. Bu durum tripofobinin daha görünür hale gelmesine yardımcı oluyor.
Bizim haberde yer vereceğimiz hikâyede bir anne, kardeşi ve oğlunda aynı sorun var. Bu rahatsızlığın kalıtsal olduğunu söyleyebilir miyiz? Bununla ilgili bilimsel bir veri var mı?
Tripofobi kimlerde görülür? sorusunun birden çok yanıtı vardır. Hakkında hala araştırmalar yapılan bir konu haline gelen tripofobi ilgili merak edilen bir diğer soru ise kalıtsal olup olmadığıdır. Aile üyelerinin bir ya da birkaçında tripofobi varsa, diğer aile üyelerinde görülme ihtimalinin daha yüksek olduğu söylenebilir. Ancak sendromun kalıtsal olduğu ile ilgili bilimsel bir veriye henüz ulaşılamamıştır. Dolayısıyla bir ihtimal olarak yaşanan sendromun kalıtsal olarak ortaya çıktığı dile getirilebilir.
Sonuç olarak; çok yaygın olarak halk arasında bilinmese de, delik, çatlak, tümsek ya da oyukların birikimine dair duyulan korku ve buna bağlı olarak meydana gelen iğrenme hissi olarak tanımlanan Tripofobi, psikiyatri Ankaraaraması ile bize ulaşan danışanlarımıza verdiğimiz terapiler ile tedavi ettiğimiz bir fobi türüdür.