TRANSKRANİYAL MANYETİK STİMÜLASYON (TMS) TEDAVİSİ ANKARA

Transkraniyal Manyetik Stimülasyon (TMS) Tedavisi son dönemde çok sıklıkla danışanlarım tarafından etkinliği sorulmaktadır. TMS tedavisi Ankara Merkezimizde uygulanmaya başlanmıştır.

TMS psikiyatrik ve nörolojik hastalıkların tedavisinde kullanılan yeni bir tekniktir. Son 15-20 yılda yapılan çalışmalar beynin bazı bölgelerinde hücresel aktiviteyi ölçmek ve değiştirmek üzerine yoğunlaştı. Bu çalışmaların bir sonucu olarak da transkraniyal manyetik uyarım (TMU) sistemleri geliştirildi.

TMU’da içinde kondansatör bulunan elektro manyetik bir bobin (coil) kullanılır. Saçlı kafa derisinin üzerine yerleştirilir. Kondansatörlerdeki enerji tatbik edilen kafa derisinde manyetik alan oluşturur. Bu manyetik alan 100-200 mikro saniyede azalıp artma özelliği göstermektedir. Beyinde aktivasyonunu sağlamak istediğimiz bölgeye (örnek depresyon merkezi vb) uygulanır. Uygulama bölgeseldir. MR görüntüleme yapılırken ortaya çıkan manyetik alan ile aynı düzeyde bir manyetik etki oluşturmaktadır. Uyarım tamamen elektriksizdir.

Hangi Hastalıklarda Etkilidir?

TMS Ankara tedavisinde elektrik akımı olmadan kısa ama güçlü manyetik alan oluşturulur. Bu manyetik etki beyin aktivitesini değiştirir ve tedavi etkisi ortaya çıkar. TMS psikiyatrik ve nörolojik hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Günümüzde ilk sıra tavsiye edilen tedavi alanları; Tedaviye Dirençli Depresyon, Şizofreni ve Obsesif Kompulsif Bozukluk ve Şizofreni benzeri ruhsal hastalıklardır. Gebelerde, doğum sonrası emziren annelerde ve kalp hastalarında güvenle kullanılabilmesi, ilaç tedavisine bir üstünlüğü olarak değerlendirilmektedir.

Psikiyatride temel kullanım alanı major depresif bozukluk hastalarıdır. Özellikle ilaç kullanmak istemeyen ve hamile depresyon hastalarında artık ilk tercih tedavi yöntemlerinden bir olarak bazı klinisyenler tarafından kullanılmaktadır. Depresyon tedavi algoritmasındaki yeri ise özellikle dirençli depresyon tanısı konulan hastaların tedavisidir. Son dönemlerde yapılan çalışmalarla TMS’nin etkinliği sadece depresif bozuklukta değil, başta obsesif kompulsif bozukluk olmak üzere birçok psikiyatrik hastalıkta gösterilmiştir.

Nörolojide kullanım alanları ise; Konuşma Bozuklukları, Epilepsi, Parkinson, Bunam, Migren ve bazı felçli hastalardır

Çocuklarda kullanımı ile ilgili son dönemde dikkat çeken Otizm ve hiperaktivite’de kullanımıdır. Bilimsel çalışmalar sürmektedir.

TMS Tedavisi Nasıl Uygulanır?

TMS tedavisi genel olarak kafatasına manyetik darbelerin uygulanmasıyla yapılmaktadır. Ağrısız bir tedavi yöntemi olup amacı beyin hücrelerini harekete geçirmektir. Beyne manyetik sinyaller gönderilmesi fikri kulağa biraz garip gelse de yapılan çalışmalarda son derece güvenli ve etkinliği kanıtlanmış bir tedavi yöntemidir.

TMS tedavisi uygulaması kolay bir tedavidir. TMS tedavisinin uygulaması sırasında yapılacaklar oldukça basittir. Başın bir yanına elektromanyetik bobin yerleştirilmektedir. Bu bobinlerden iletilmekte olan manyetik uyarıcılar beyinde ilgili motor/duygu/düşünce kontrol bölgesine gönderilmektedir. Bu uygulama sayesinde beynin ilgili bölümündeki alan uyarılmaktadır.

Beynin işlevsel olarak görüntülenmesi (fonksiyonel MRI veya Kantitatif EEG vb ile) ve sonra navigasyon sistemleri ile tespit edilen yerin belirlenmesi idealdir. Ancak çoğu klinisyen bu uygulamayı yapmamaktadır. Tedavi öncesi her hastalık için farklı olan uygun beyin alanının belirlenmesi ve o bölgeye uygulanması önerilir. Sol ön alın bölgesi Depresyonda bobin yerleştirilecek bölgedir. Ritmik uyarılar verilir. 10-30 dakikalık seanslar veya gerekirse süresi uzatılan seanslar yapılır. 10 seanstan az olmamak üzere uygulanır. Bir ön hazırlık olmasına gerek yoktur. Sadece saçların temiz olması yeterlidir.

TMS Tedavisinin Beyne Etkisi Nasıldır?

TMS uyarımı beyinde hedeflenen bölgeye (örnek depresyon bölgesi) verildiğinde sadece verilmesi hedeflenen alanda “nöronal depolarizasyon” denilen bir değişiklik meydana gelir. Böylelikle beyindeki nöronların hücresel elektriksel aktivitesine ve iletimine müdahale edilmiş olur. Beynin görevini doğru yapması için hedeflenen durum, beynin elektriksel ve kimyasal iletiminin uygun olmasıdır. Bu iletimde sorun olduğu düşünülen rahatsızlıklarda TMS, beynin yeterli çalışmayan doğal mekanizmalarını harekete geçirmektedir.

TMS Tedavisinde Riskler Bulunur mu?

Herhangi bir anestezi, enjeksiyon vb tıbbi uygulaması olmayan TMS tedavisinde risk oranı oldukça düşüktür. Uzmanlar tarafından güvenilirliği kanıtlanmış bir tedavi yöntemidir. Ancak her uygulamada olduğu gibi bazı yan etkileri olabilmektedir. Bu yan etkiler genel anlamda korkulacak tarzda değildir.

TMS Tedavisinin Yan Etkileri Nelerdir?

Her uygulamada az ya da çok bazı yan etkiler bulunmaktadır. Çoğu hastada hafif baş ağrısı olur. aynı zamanda uyarım uygulanan yerde hafif bir rahatsızlık haricinde olumsuz bir etki hissedilmez. Bu yan etkilerin belirtilenin dışına çıkması ya da belirtilen süreden daha uzun sürmesi durumunda doktorunuza danışmanız gerekmektedir. TMS tedavisinin yan etkileri; baş ağrısı, kafa derisinde rahatsızlık hissi, yüz karıncalanması, yüzde hissedilen spazm, baş dönmesi şeklinde sıralanmaktadır. Yatkınlığı veya tanısı olan kişilerde sara nöbetini tetiklemektedir. Bunlar hafif ve orta derece yan etkiler olarak geçmektedir. TMS seanslarıyla birlikte azalma göstermektedir. Ağrıların hafiflemediği durumda doktorunuza danışarak onun önerilerine uymanız gerekmektedir. Bunların haricinde sara nöbeti geçirmeniz durumunda veya işitme kaybı yaşamanız durumunda acilen doktorunuzu bu konu hakkında uyarmalısınız. Çünkü bunlar nadir görülen yan etkilerdir ve kalıcı hasara sebebiyet verebilir.

TMS Tedavisi Öncesinde Neler Yapılmalı?

TMS tedavisi öncelikle doktorunuzun fiziki muayenesi ile başlar. Daha sonrasında gerekli görülürse laboratuvar testlerine sokulursunuz. Bu laboratuvar testlerinde TMS tedavisinin sizin için uygun olup olmadığı test edilir ve bir sonuca varılır. Tedaviye uygun bulunduğunuz takdirde TMS tedavisine başlanabilir. Sizin TMS tedavisinden önce yapmanız gerekenler ise hamilelik şüpheniz varsa bunu belirtmek, vücudunuzda mermi gibi dış unsurlar varsa, düzenli ilaç kullanımınız varsa, ailede veya sizde nöbet geçirme öykünüz varsa ya da herhangi bir rahatsızlığınız varsa doktorunuza belirtmelisiniz. Çünkü bunlar TMS tedavisinin seyrini değiştirebilecek durumlar niteliğindedir.

Bunların ardından herhangi bir sorun yoksa TMS tedavisine başlanılır. TMS nedir? Sorusundan ziyade bu tedavi için anestezi uygulanıp uygulanmayacağı da merak edilmektedir. TMS tedavisinde anestezi uygulanmamakta olup ayakta uygulanan bir tedavi yöntemidir. Yalnızca ilk tedavide yanınızda birini getirmeniz istenir. Çünkü vücudunuzun tedaviye nasıl bir tepki vereceği bilinmemektedir. Sonraki uygulamalara yalnız da gelmeniz mümkündür.

TMS Tedavisi Ne Kadar Sürer?

Doktor kliniğinde uygulanan TMS tedavisi tek seansta bitmemektedir. Faydasını görebilmek için doktorun tavsiyesine bağlı olarak değişmekle beraber genellikle TMS tedavisi süresi dört ya da altı hafta sürmektedir. Haftada beş gün uygulanması gerekmektedir. Seansın süresi, uygulanması planlanan her hastanın bireysel ihtiyacına göre belirlenir. Genellikle 5-30 dakika süre ile belirlenen sıklıkta, belirlenen frekans ve şiddette ritmik olarak uygulanır. Bazen seans süreleri yaklaşık olarak bir saate kadar çıkmaktadır. Depresyon veya diğer psikolojik rahatsızlıkların belirtilerinin azalması birkaç hafta sürmektedir. Bu sebeple hiçbir seansı kaçırmamalı ve tedaviyi sonuna kadar götürmeniz gerekmektedir.

TMS Tedavisinin Uygulanmaması Gereken Kişiler Kimlerdir?

TMS tedavisi genel olarak herkese uygulanabilir olsa da bazen dikkat edilmesi gereken bireyler bulunmaktadır. TMS tedavisinde dikkat edilmesi gereken kişiler; diş implantı, kulak implantı, proteze sahip kişiler, kalp pili takılan kişiler, herhangi bir beyin rahatsızlığının bulunduğu bireylerde tedaviye dikkat edilmesi gerekmektedir. Hatta hastanın durumuna göre tedavi uygulanmama ihtimali bulunmaktadır.

TMS Tedavisinin Avantajları Nelerdir?

TMS tedavisi korkulacak ya da endişe duyulacak bir tedavi yöntemi değildir. Uygulaması kolay ve uygulama sonrasının hasta için rahat olduğu bir tedavi yöntemidir. TMS tedavisinin avantajları ise:

• Hastane yatışı gerektirmez
• Kişiden kişiye değişmekle birlikte uygulanan rahatsızlığa (örneğin depresyon) neredeyse kesin çözüm olmasıdır.
• Hamilelerde kullanım kolaylığı vardır ki ilaç kullanmasını pek tercih etmeyiz gebelerin.
• İlaç tedavisine dirençli vakalarda tedaviyi güçlendirici bir umuttur.
• Yan etkileri oldukça azdır.
• Aşağı yukarı ikinci haftada tedavinin olumlu etkilerini hissetmeye başlarsınız.
• Anestezi uygulamasına gerek olmadan ayakta uygulanabilen bir tedavidir.
• Beş ya da altı hafta gibi kısa sürede,  uzun vadeli etki gösteren bir tedavi yöntemidir.

TMS Tedavisinde Diğer İlaçlar Bırakılmalı Mıdır?

TMS tedavisine diğer ilaçların bırakılması, TMS tedavisinin uygulanıp uygulanmayacağına karar verecek olan doktorun kararına bağlı bir durumdur. Ancak hiçbir tedavi yöntemi bir diğer tedavi yönteminin yerini alacak kadar kuvvetli değildir. Bu nedenle hastalıkların tedavisinde genel olarak tek bir tedavi yöntemi tercih edilmemektedir. TMS tedavisinde ilaç kullanımı ise doktor uygun görürse devam etmelidir.

TMS tedavisinin yan etkilerinden, TMS nedir? Sorusundan ve hangi hastalıkların tedavisinde kullanıldığı gibi durumlardan bahsettik. TMS tedavisi birkaç seanstan oluşan bir tedavi yöntemi olup bu tedaviye başladıysanız yarım bırakmamanız gerektiğini tekrar hatırlatmakta fayda var.

Elektroşok Tedavisi (EKT) den Farkı Nedir?

EKT tedavisinde doğrudan elektrik akımı uygulanır beyine. beyine doğrudan elektrik akımı verilerek uygulanır. EKT uygulaması sırasında hastaya genel anestezi uygulanır ve hastane ortamında anestezi ve psikiyatri uzmanı gözetiminde yapılması gereklidir. Aksine TMU tedavisi hastaneye yatışı gerektirmez, ayaktan uygulanabilir, anestezi ya da analjezik gerektirmez.

TMS tedavisi Ankara Merkezimizde Faaliyete Geçmiştir

Psikiyatrist Doç. Dr. Cemil Çelik bizzat TMS tedavisi uygulayıcılarından olup birçok psikiyatrik hastalıklar üzerindeki etkisini tecrübelerine dayanarak gözlemlemektedir. Beyine dışarıdan herhangi bir ısı, ışık, ışın ve elektrik akımı gibi şeylerin verilmediği TMS tedavisi Ankara Psikiyatride yeni bir umut olarak uygulanmaya başlanmıştır.